Dönme hareketi yapan bir molekülün dönme enerjisi
E = { \big( {h \over 2 \pi } \big)^{2} \over 2 I } (l + 1 ) l \; veya \;
E = { \big( {h \over 2 \pi } \big)^{2} \over 2 I } (J + 1 ) J \;
E = { h^2 \over 8 \pi^2 I } (J + 1 ) J
eşitliğinden hesaplanabilir. Eylemsizlik momenti I = \mu {R_e}^2
olduğundan
E = { h^2 \over 8 \pi^2 \mu {R_e}^2 } (J + 1 ) J
olarak yazılabilir. HCl molekülü için;
{ 1 \over \mu_{ H Cl }} = { 1 \over \mu_{ H} } + { 1 \over \mu_{ Cl }}
{ 1 \over \mu_{ H Cl }} = { 6.022140857 x 10^{ +23 } \over 1.008 x 10^{ -3 } \quad kg } + { 6.022140857 x 10^{ +23 } \over 3.545 x 10^{ -2 } \quad kg }
\mu_{ H Cl } = 1.628 x 10^{ -27 } \quad kg.
Sabit = { h^2 \over 8 \pi^2 \mu {R_e}^2 }
Sabit = { (6.626 x 10^{ -34 } \quad J. \quad s.)^2 \over 8 \pi^2 (1.628 x 10^{ -27 } \quad kg.) {(1.270 x 10^{ -10 })}^2 } = 2.118 x 10^{ -22 } \quad J.
HCl molekülü için
E = ( 2.118 x 10^{ -22 } \quad J.) (J+1)J
olarak hesaplanabilir. Dönme frekansı ise;
E = h v = ( 2.118 x 10^{ -22 } \quad J.) (J+1)J
olduğundan dönme frekansı kuantum sayılarına bağlı olarak;
v = ( 3.196 x 10^{ +11 } \quad s^{-1}) (J+1)J
şeklinde hesaplanabilir. Bu dönme frekanslarına karşı gelecek dalgaboyu ise;
\lambda = { 2.998 x 10^{ +8 } \quad m. \quad s^{-1}. \over ( 3.196 x 10^{ +11 } ) }{1 \over (J+1)J} olduğundan;
\lambda = { (9.380 x 10^{ -4 } \quad m.) } {1 \over (J+1)J} dir. Dalga Sayısı ise;
v = {1 \over \lambda} = ( 10.66 \quad cm^{-1}) (J+1)J olarak hesaplanabilir.
HCl molekülünün dönme hareketi için ilk 5 enerji seviyesinde enerji seviyeleri, dönme frekansları, dalgaboyları ve dalga sayıları |
J | E (J.) | v (Hz) | \lambda (cm.) | Dalga Sayısı (cm-1) |
0 |
0.000 x 10^{ +0 } |
0.000 x 10^{ +0 } |
0 |
0 |
1 |
4.236 x 10^{ -22 } |
6.392 x 10^{ +11 } |
4.690 x 10^{ -2 } |
21.32 |
2 |
1.271 x 10^{ -21 } |
1.918 x 10^{ +12 } |
1.563 x 10^{ -2 } |
63.96 |
3 |
2.542 x 10^{ -21 } |
3.835 x 10^{ +12 } |
7.817 x 10^{ -3 } |
127.9 |
4 |
4.236 x 10^{ -21 } |
6.392 x 10^{ +12 } |
4.690 x 10^{ -3 } |
213.2 |
b.
Atom çekirdekleri arası mesafe r;
\rm m_1 kütleli atomun kütle merkezine mesafesi \rm r_1,
\rm m_2 kütleli atomun kütle merkezine mesafesi \rm r_2
olmak üzere \rm r_1+r_2 = r dir. Ayrıca;
\rm
m_1 r_1 = m_2 r_2
olacağından;
\rm
m_1 r_1 = m_2 (r - r_1)
\rm
r_1 = { m_2 r \over m_1 +m_2 } \qquad ve \qquad r_2 = { m_1 r \over m_1 +m_2 }
yazılabilir. HCl molekülünde hidrojen ve klor atomunun merkeze uzaklığı
\rm
r_H = { m_{ Cl } r \over m_H +m_{ Cl } } \qquad ve \qquad r_{ Cl } = { m_{ H } r \over m_H +m_{ Cl } }
\rm
r_H = { (3.545 x 10^{ -2 } \; akb ) ( 1.270 x 10^{ -10 } \; m ) \over ( 1.008 x 10^{ -3 } \; akb) + (3.545 x 10^{ -2 } \; akb) } = 1.235 x 10^{ -10 } \quad m.
\rm
r_{ Cl } = { (1.008 x 10^{ -3 } \; akb ) ( 1.270 x 10^{ -10 } \; m ) \over ( 1.008 x 10^{ -3 } \; akb) + (3.545 x 10^{ -2 } \; akb) } = 3.511 x 10^{ -12 } \quad m.
c. Eylemsizlik momenti I;
\rm
I= \mu r^2
\rm
I= (1.628 x 10^{ -27 } \; kg)(1.270 x 10^{ -10 } \; m)^2 = 2.626 x 10^{ -47 } \; kg \; m^2.
d. J=1 için açısal hız \rm \omega ;
\rm
\omega = 2 \pi \nu
\rm
\omega= (2)( \pi ) (6.392 x 10^{ +11 } Hz.)^2 = 4.016 x 10^{ +12 } \; rad. \; s^{-1}.
e. J=1 için herbir atomun lineer Hızı
Kütle merkezine uzaklığı \rm r_j olan herhangi bir atomun lineer hızı açısal hıza bağlı olarak
\rm
\upsilon _j = \omega r_j
eşitliğinden hesaplanabilir. Böylece
\rm
\upsilon _H = \omega r_H \Rightarrow \upsilon _H = ( 4.016 x 10^{ +12 } rad \; s^{-1} )( 1.235 x 10^{ -10 } \quad m. ) = 495.976 \; m \; s^{-1}
\rm
\upsilon _{ Cl } = \omega r_{ Cl } \Rightarrow \upsilon _{ Cl } = ( 4.016 x 10^{ +12 } rad. s. )( 3.511 x 10^{ -12 } \quad m. ) = 14.1 \; m \; s^{-1}
olarak hesaplabilir.
|