Yapay Çekirdek Reaksiyonları
İlk yapay çekirdek reaksiyonu Rutherford tarafından gerçekleştirilmiştir. Rutherford bunun için Bir boruyu azotla doldurup borunun ortasına radyum parçası astı. Rutherford daha sonra boru içerisindeki gazı analiz ettiğinde tüp içinde azottan başka oksijeninde bulunduğunu gözlemledi. Bu ilk çekirdek tepkimesiydi. Ve klasik fizik içinde beklenmeyen bir sonuçtu. Bu olay için ilk çekirdek tepkimesi
\rm ^{14}_{\;7}N \; + \; ^{4}_{2}He \; \rightarrow \; ^{17}_{\; 8}O \; + \; ^{1}_{1}H
olarak yazıldı. Bol miktarda nötron elde etmek için kullanılacak bir tepkime
\rm ^{9}_{4}Be \; + \; ^{2}_{1}H \; \rightarrow \; ^{10}_{\; 5}B \; + \; ^{1}_{0}n
Çekirdek tepkimeleri kullanılarak doğada bulunmayan elementlerde sentezlenebilir. Teknesyum ve astatinin izotopları bu yolla elde edilmişlerdir.
\rm ^{96}_{42}Mo \; + \; ^{2}_{1}H \; \rightarrow \; ^{97}_{43}Tc \; + \; ^{1}_{0}n
\rm ^{209}_{\; 83}Bi \; + \; ^{4}_{2}He \; \rightarrow \; ^{211}_{\; 85}At \; + \; 2 ^{1}_{0}n
Doğada bulunmayan diğer çekirdeklerde yapay çekirdek tepkimeleri ile elde edilebilirler.
\rm ^{239}_{\; 94}Pu \; + \; ^{2}_{1}H \; \rightarrow \; ^{240}_{\; 95}Am \; + \; ^{1}_{0}n
\rm ^{239}_{\; 94}Pu \; + \; ^{4}_{2}He \; \rightarrow \; ^{242}_{\; 96}Cm \; + \; ^{1}_{0}n
Özel hızlandırıcılarda daha büyük çekirdekler hızlandırılarak da çekirdek tepkimeleri gerçekleştirilebilir.
\rm ^{252}_{\; 98}Cf \; + \; ^{10}_{\; 5}B \; \rightarrow \; ^{257}_{109}Lw \; + \; 5 ^{1}_{0}n
\rm ^{246}_{\; 96}Cm \; + \; ^{13}_{\; 6}C \; \rightarrow \; ^{254}_{102}No \; + \; 5 ^{1}_{0}n
\rm ^{238}_{\; 92}U \; + \; ^{12}_{\; 6}C \; \rightarrow \; ^{246}_{\; 98}Cf \; + \; 4 ^{1}_{0}n
\rm ^{238}_{\; 92}U \; + \; ^{14}_{\; 7}N \; \rightarrow \; ^{246}_{\; 99}Fm \; + \; 6 ^{1}_{0}n
Daha ağır çekirdeklerin kullanılarak ta yeni çekirdekler hazırlanabilmektedir.
\rm ^{208}_{\; 82}Pb \; + \; ^{58}_{26}Fe \; \rightarrow \; ^{265}_{108}( \; ) \; + ^{1}_{0}n
\rm ^{209}_{\; 83}Bi \; + \; ^{58}_{26}Fe \; \rightarrow \; ^{267}_{109}( \; ) \; + ^{1}_{0}n
Kaynaklar |