Polimerlerin Günlük Hayatımızdaki Yeri Polimerlerin günlük hayatımızın hemen her alanını çepeçevre kuşatmıştır. Hayatımızın hangi alanında olmadığını bulmak gerçekten çok zordur. Polimerlerin hayatımızda nasıl yer aldıkları kategorize olarak aşağıda verilmiştir. Konu ile ilişkili bir sunuyu inceleyebilirsiniz. Şekil 1 : Ayakkabılar. Giyeceklerimiz Ayakkabılar : Eskiden doğal bir polimer olan deriden yapılan ayakkabılar, Bugün de deri kullanılmakla beraber, naylodan veya pamuktan yapılmış iplikler, suni kauçuktan yapılmış tabana ve iç kısımda ise polüretan köpükten yapılmış taban dolgusuna sahiptirler. ayakkabıların, metalden yapılmış kısımları hariç hemen her tarsında doğal veya yapay polimerik ürünler kullanılır. Pamuğun yapısının da doğal bir polimer olan selüloz olduğunu belirtmekte yarar vardır. Şekil 2 : Giysiler. Günlük hayatımızdaki hertür giysi doğal ya da yapay polimerler kullanılarak hazırlanır. Doğal İpek, yün ve pamuk gibi doğal ürünlerin liflerinden hazırlanan giysilerin yerini bugün büyük bir oranda yapay ürünler almıştır. Çoğu zamanda doğal ve yapay polimerler birlikte kullanılarak çeşitli giysiler hazırlanmaktadır. Kazak gibi ürünlerde iplik olarak yün kullanılsa da yerine yapay polimer olan poliakrilonitril iplerde kullanılmaktadır. Dokuma endüstrisinde kullanılan iplikler; naylon, polyester, poliakrilonitril gibi polimerlerden yapıldığını oluşan kumaşlarında pekçok alanda kullanılır. Şekil 3 : Denizde. Çoraplarda kaymayı önlemek için polimerik bir ürün olan likradan yararlanır. Likra ( spandex ), çekiştirilerek bir tür poliüretan malzemedir. Likralı kumaşlar bisiklet pantolanları, mayolar ve streç giysi ürünlerinde kullanılır. Birçok giysi de polimer olarak polyester ipller kullanılır. Bu tür giysiler ciltte kayganlık hissi verirler. Kevlar ve aramid polimerlerinde yapılan giysiler kurşun geçirmez ürünlerin hazırlanması için kullanılır. Deniz gözlükleri, şnorkellerin yapısında silikon yapılı polimerler bulunur. Ayrıca poli(vinil klorür), polietilen gibi polimerik malzemeler kullanılır. Dalgıç kıyafetlerin de ise bir tür polüretan (likra) yanısıra kloropren malzemeden yararlanır. Poliizoprenden yapılmış paletler yüzmeyi kolaylaştırır. Deniz ayakkabıları, Poliizopren kauçuk tabanlar ve kloropren kauçuk astar sayesinde su geçirmezdirler. Ambalajlama ve Koruma Şekil 4 : Ambalajlama ve koruma Strafor adı da verilen köpükten yapılmış malzemeler, yiyecek kabları, paketlemede koruma amaçlı pekçok uygulamada kullanılır. Strafor polistiren polimer ürünlerinden biridir. Aynı polimer ısı yalıtım amaçlı olarak bina ısı yalıtımlarında kullanıldığı gibi, buzdolaplarının ısı yalıtımı ile ilgili kısımlarıda da kullanılır. Saklama kabı olarak polietilenden veya polipropilenden yapılmış kaplar kullanılır. Yandaki şekilde çocuk bezinin paketlenlesinde polietilenden yapılmış torbası görülüyor. Ama çocuk bezlerinde kullanılan en önemli maddelerden biri hidrojel özelliği gösteren özel sodyum poliakrilat polimeri veya türevleridir. Aynı polimer su tutma kapasitesi nedeni ile tarımsal uygulamalarda da kullanılmaktadır. Şampuanlarda hidroksietilselüloz bulunur. Saç spreylerinde ise; polivinilprolidondan yararlanılır. Şekil 5 : Şeffat dayanıklı malzemeler. Fotoğrafçılık, Gözlükler ve Lensler Fotoğraf filmleri daha eskiden selüloznitrattan yapılırdı. Daha sonraları kolayca yanan bu ürün yerini, selüloz asetata daha sonra o da yerini polyestere bıraktı. Bugün fotoğrafçılıkta kullanılan sert ve şeffaf renkli filtreler polikarbonattan yapılmaktadır. Gözlük camlarının yerini ise daha hafif ve kırma indisi camdan daha fazla olan polikarbonat gözlük camları almaktadır. Kontak lenslerde ise polimetilmetakrilat kullanılmaktadır. Poliakrilat malzeme kullanılarak otobüs durağı ve araba farı gibi şeffat dayanıklı malzemeler üretilir. Ev Yapı Malzemeleri Şekil 6 : Ev Yapı Malzemeleri Evlerimizde en çok kullanılan yapı malzemelerinden biri temel elemanı selüloz olan ağaç malzemelerdir. PVC borular evlerdeki su tesisatının en önemli elemanlarıdır. Evdeki elektrik tesisatındaki bakır teller dışındaki hemen her şey polimerik malzemelerden yapılmıştır. PVC kapı ve pencereler ucuz ve ısı yalıtımındaki avantajları nedeniyle binaların büyük bölümlerinde kullanılmaktadır. Bazı çatlak ya da deliklerdeki su geçirmezliği sağlamak amacıyla silikonları sık sık kullanırız. Ev dekorasyonu ve döşemesinde kullanılan pekçok polimerik ürün vardır. Yer döşemesinde kullanılan lekelenmeye dirençli politetrafloroetilenden yapılmış halıların yanısıra pekçok halı tipini biliriz. Akrilik lateks boyalar polimetilmetakrilat bazen polivinilasetat kopolimeri içerirler. Taşımacılıkta Şekil 7 : Taşımacılık Modern bir otomobilde; lastikler, lastik fiberleri, döşemeler ve boya hariç yaklaşık 150 kg polimer madde kullanılır. Uçaklarda yakıttan tasarruf edebilmek için metal kullanımı hızla azalmaktadır. Çünkü polimerik maddeler metallerden daha hafiftir. Biz ve Sağlığımız Şekil 8 : Canlıların temel malzemesi. Eğer tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara kadar temel yapının ne olduğunu sorgulayacak olursak, temel yapı bilgisini taşıyan DNA veya RNA nın temelde 20 kadar aminoasit ve bunları birbirlerine bağlayan fosfot bağlarından meydana geldiğini görürüz. Gerçi organizmada bulunan amino asitlerin sayısı daha fazladır. Ama yine de canlılardaki bu çeşitlilik amino asit sıralamasındaki değişiklikten ve konformasyonlarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca hangi organı düşünürseniz tekrarlanan moleküler yapıların organları oluşturduğunu görebilirsiniz. Yapay doku çalışmalarında polimerlerin önemi her geçen gün daha da artmaktadır.