Boyle Kanunun bulunuşunun üstünden yüzyıl geçmiş olmasına karşın, gazın hacmi ile sıcaklığı arasındaki ilişki araştırılamamıştı. Bunun nedeni basınç ile sıcaklık arasında karşılaştırma yapamamaktı. Soğuk ve sıcak kavramları olmasına karşın henüz bu aralıkta ısı derecesi konusunda herhangi bir şey söylenememişti. Ancak 18 yüzyılın sonlarına doğru bir cam tüp içindeki sıvının genleşmesinden yararlanılarak sıcaklık derecesini ölçmek için ilk modern termometrenin yapılması başarılabildi. Suyun normal donma noktasına 0 ve normal kaynama noktasına 100 değeri verilerek 100 eşit parçaya bölündü. Termometrenin bulunmasıyla birlikte sıcaklıkla gaz hacimlerinin değişimini araştırmak mümkün oldu.
Fransız bilim adamı
Jacques Charles 1787 nin başlarında ve daha sonraFransız bilim adamı J. L.
Gay-Lussac (1, 2) 1808 de Sabit
basınçta gaz örneği hacminin sıcaklıkla nasıl değişiğini gösterdi. Yapılan
deneylerde gazın hacminin sıcaklığın 1 oC değişmesiyle yaklaşık olarak
1/273 de kadar değişime uğradığı görülmüştür. Eğer gazın 0 oC deki
hacmi Vo, ve t sıcaklığındaki hacmini Vt ile gösterirsek;
eşitliği yazılabilir. Buradaki a gazın termal genleşme katsayısıdır ve biraz önce yukarıda söz ettğimiz gibi ideal gazlar için değeri yaklaşık olarak 1/273 kadardır. Yandaki grafiğe bakılacak olursa gaz hacminin sıfıra yaklaştığı değer uç sıcaklık değerinin büyüklüğünü belirlemeye çalışırsak
değerini elde edebiliriz. Bununla beraber; gerçekte böyle bir değere ulaşmak mümkün olmamalıdır. çünkü hacmin sıfır olması demek maddenin bulunmaması anlamını taşır. Bu sıcaklık mutlak sıfır olarak bilinir. T = 273.15 + t K ve T0 = 273.15 K büyüklüğünde alınırsa, iki farklı sıcaklık için hacmi ilişkisi için
veya herhangi bir sıcaklık için
yazabiliriz. Bu eşitlikleri kullanarak daha belli miktarda gazın sabit basınçta hacim-sıcaklık ilişkisi için
ifadesi verilebilir. Bu ifade Charles Gay-Lussac yasası olarak bilinir. (1)
ELEKTRONİK KAYNAKLAR :